As coplas dos mangantes
TweetA nosa fala
Este audiolibro é unha dialectoloxía oral, con textos de diferentes xeracións de falantes, rexistrados entre mediados dos anos 70 e mediados dos 90 do pasado século. Atendendo a criterios extralingüísticos, procurouse que a temática da escolma fose o máis variada posible, que fose amena para estudantes e ensinantes de lingua galega, mais tamén de posible utilidade para un etnógrafo, un historiador ou un sociólogo interesados pola Galicia anónima, a de onte e a de hoxe.
Os temas tratados son moi diversos co fin de dar unha imaxe real dalgunhas das moitas Galicias existentes. Nos textos fálase da pesca e do marisqueo no Cantábrico, na Costa da Morte ou na ría da Arousa, da pesca no banco canario-sahariano e de como se cultiva o viño en Mondariz e en Amandi ou os tomates no Rosal. Trátase a guerra do 36 na comarca compostelá e a dura posguerra, con historias do contrabando no Baixo Miño ou sobre os portugueses que viñan á seitura á arraiana terra da Mezquita.
Fálase da rapa das bestas de Sabucedo, das muiñadas, das ruadas e doutras diversións da mocidade de antes, do entroido e da mata do porco, do liño e das fiadas, pero tamén da irrupción de novos inventos como o fax, da limpeza das praias e dos incendios forestais. Tamén está presente a "Galicia irredenta" dos vellos galeguistas, con textos do Eo-Navia, O Bierzo e As Portelas.
As coplas dos mangantes
Castromil, CASTROMIL (NOSA SEÑORA DA ENCARNACIÓN), Mezquita (A), Ourense
Compilador: Francisco Fernández Rei e Carme Hermina Gulías
Tipo: voces
Contido
Informante: Un veciño, 65 anos ca., labrego,
Data: Marzo do 1975.
Gravación: M. González González.
Transcrición: F. Fernández Rei.
Fonte: AGO-ALGa.
Detalles
Atención poñan, señores,
no que eu lle vou a contare;
a còpliña dos mangantes
que fala toda a verdai.
Coitada da nòsa España,
como ela ha de mädrar,
mantên a tantos mangantes,
que non quèren traballar.
Falareille dor labradores,
que os outros son maus de contar,
por haber tantos na España,
eu non llos sei difrenciar.
Falareille dor labradores,
qui ê xente máis esclava que hai,
pèro aora xa se remontan,
è non quèren traballar.
Xa empèzan na decrúa,
por non quereren labrar,
van onda os que tein tratores
que lle vaian decruar.
Na bima xa quenta o sol,
xa nunca quèren bimare,
è sòlo poin a disculpa,
que ar vacas lle quèren moscar.
Pòbrer leirar dor mangantes,
que mal elas van a andar,
como o trator non as labre,
pronto quedan a empoular.
Despouxa xa ven a hèrba,
hèrbiña non quèren segar,
todas as máquinas que hai,
xa as andan a pescudar.
O que ten ar maquinarias,
xa as pon a funcionar
i-a hèrbiña dor mangantes,
xa lla vai a mandrullare.
Or mangantes i-à gadaña
mui mal se dèben levar,
que por boa que sea a gadaña,
o mangante co ela non quèr segar.
¡Òh, coitados dor mangantes!
co Faustino han de poxar,
pra que lle amandrolle a hèrbiña,
por eles no a querer segar.
Despouxa vên a seitura,
a fouz pra eles non naceu,
dicen que rabeen as pallas,
antes de segalas eu.
Van busca-los pertugueses,
alá ó seu Portugal,
por mor das cuatro palliñas,
si llas quèren vir segar.
Os pertugueses contèstan:
-¿A ver cuanto vou gañare?,
que aora menos das quinièntas,
palla eu non vor vou cortar.
Entonces o mangantiño,
todo o que lle piden dá,
polas súas cuatro palliñas,
que el non quería segar.
Acòrdan os portugueses,
ó ver que os van a buscare.
Dicen: -Vamos lá prá España,
prór mangantes estafare.
Xa forman as súas cuadrillas,
entran mancos e tullidos,
dicen que ó chegar á España,
todos gañamos o mismo.
Xa cá vein os pertugueses,
mui contentos a cantar,
que os cuartos dos mangantiños
prás súar maus van a pasar.
O pertugués na segada,
sòlo pide sol è vento,
veña viño á ringalleira,
è tamên bo mantimento.
Veña o viño á ringalleira,
è non nos falte o mantimento,
que a segada dor mangantes,
ela se fará co tempo.
Despous xa vèñen as mallas,
son cousas de reunión,
alí sea mangante ou non sea,
na aira está a para-lo sol.
Nar mallas todos somos mangantes,
todos temos que pagar,
que nas êpocas de aora,
xa naide sabe mallar.
Despois vên a sementeira,
non fan máis que mädrugar,
pèro non ê por sacar grande xeira
nin por querer traballar.
Ê porque á media mañá,
cuando o sol empeza a quèntare,
xa se quèren vir pra casa
á sombriña a descansar.
Máis tarde vein ar matanzas,
alá polo mes de natal.
Pra entonces xa non hai mangantes,
xa todos somos igual.
Alí todos reunidos,
no carracheiro do lare,
contando or nòsos contiños,
i-a botella sin parare.
Bon tèmpiño dar matanzas,
propio do mes de natal,
ese chámase o bon tempo,
anque nel estea a nevare.
Bois patrois or dar matanzas,
esto tamên ê verdai,
traballiño dannos pouco,
i-a botella sin parar.
I-èsta ê a copla dor mangantes,
que o Pèpe a descurriu,
è no seu corto talènto
bèn pouco nela mentiu.
Categoría
Bloque oriental
Imaxes
Non hai imaxes na peza
Documentos
Non hai documentos na peza
Outras pezas na mesma zona
Non hai pezas relacionadas